कसरी रोक्ने महिला हिंसा ?

अपराधिक मनोबृत्तिका मानिसले नैतिकता गुमाउँदै जादा सुन्दै आङ नै जिरिङ हुने खालका घटना घट्न थालेका छन् । यो समग्र नेपालीका लागि लज्जित विषय हो । तसर्थ सर्वप्रथम घरघरमा विवेकशील, व्यावहारिक र नैतिक शिक्षा जरूरी छ र हिंसा रोक्नमा टेवा पु¥याउँछ ।

विराटनगर÷हिंसारहित समाजको परिकल्पना गरिएतापनि महिलामाथि अपमान, बर्बरता, ज्यादतीपूर्ण तथा हत्याका घटना दिनप्रतिदिन बढ्दै गइरहेका छन् । कतै बाबुबाटै छोरी बलात्कार त कतै सामूहिक बलात्कारबाट मारिएको खबर छ भने कतै दाइजोको निहुँमा मानसिक, शारीरिक हुँदाहुँदा हत्या नै हुने गरेको छ । यी र यस्ता घटनाले हाम्रो समाज कुमार्गतर्फ मोडिएको छ भन्ने प्रष्ट देखिन्छ ।

फितलो कानूनी व्यवस्था, अपराधको राजनीतिकरण, महिला मैत्री अनुसन्धान पद्दतिको विकास हुन नसक्नाले पनि महिला हिंसाका घटनाले निरन्तरता पाइरहेको अवस्था छ ।

देशैभर महिला हिंसाको घटनाले निरन्तरता पाईरहेका समाचारहरू सार्वजनिक भइरहदा मोरङ जिल्लामा पनि यस्ता घटनाले निरन्तरता पाईरहेका छन् । यसैसाता मोरङको दर्वेशा–४ दौलतपुरमा आफ्नै १५ वर्षीय छोरी जबरजस्ती करणी गरेको आरोपमा ४० बर्षीय रोहित विश्वकर्मा पक्राउ परे । यस्तै, गत कार्तिक १० गते मीरादेवी झालाई भने जति दाइजो नल्याएको निहुँमा कुटपिट गरी हत्या हुन पुग्यो । १२ वर्षअघि विवाह गरेकी मीरादेवीलाई परिवारले मानसिक तथा शारीरिक यातना दिने गरेको समेत खुल्न आएको छ । उता मोरङको टाँडीमा परपुरूषसँग अनैतिक सम्बन्ध राखेको आरोपमा एक महिला घरको न घाटको भइन् । परिवारले घर निकाला गरेपछि उनी अहिले माइतीको श्ररणमा छिन् । यी त प्रतिनिधि पात्र मात्र हुन् । पछिल्लो समय घटेका घटना प्रकृति हेर्दा महिलाहरू आफ्न्त, नजिकका नातेदार र छिमेकीबाटै पीडित बन्ने गरेका छन् । यस्तै, महिला मात्र होइन कलिलै उमेरका बालक समेत यौन हिंसाको शिकार बन्ने गरेका छन् ।

पछिल्लो पटक महिला हिंसाका घटना श्रृंखलाबद्ध रूपमा सञ्चारमाध्यममा आइरहेका छन् । जसले गर्दा हिंसा बढेकै हो वा सञ्चारमाध्यममा आजभोलि यसले अलि स्थान पाउन थालेको हो । यसै भन्न सकिदैन । साँच्चै हिंसा बढेकै हो भने वर्षौंदेखि महिलाको हितका लागि कार्यरत देशीरविदेशी संघ, संस्था, क्लब, महिला समूहको कार्यशैली र कार्यक्षमतामाथि प्रश्न उब्जिएको छ । हिंसा बढ्दै जानु भनेको उनीहरूको काम प्रभावकारी नहुनु हो तसर्थ विवेकशील नागरिकले महिला अधिकार, मानवअधिकार, समानता, एवं स्वतन्त्रताका नारा घन्काएर नथाकेका महिलाको हकहित स्थापित गर्न खोलिएका संघसंस्थाको कामकारबाहीप्रति पनि प्रश्न उब्जाएको छ ।

तारे होटलमा महिला हिंसाका विषयमा बहस गरेर, कागजमा कानूनी व्यवस्था बनाएर तथा ठूलो स्वरमा चर्का भाषण गर्दैमा महिला हिंसाको रोकथाम हुन सक्दैन । यहाँ, भाषणमा महिला अधिकारको कुरा गर्नेबाटै महिला हिंसा घटेका प्रशस्त उदाहरण छन् । समाजसेवीको बिल्ला भिर्दैमा र उच्च सरकारी ओहदामा काम गरेकै आधारमा महिला हिंसाको बिरोधी र महिला अधिकारको पक्षपाती हो भन्न सकिदैन । असली महिला हिंसा बिरोधी त्यो हो जसले ब्यवहारिक रूपमै महिलाको सम्मान गर्दछ । सबै महिलाको इज्जत र आदर गर्दछ । समाजमा घटिरहने महिला हिंसाका घटनालाई कानूनी दायरामा ल्याई अपराधीलाई कानून बमोजिमको कारवाही गराउने भन्दा पनि पीडक पक्षले धाक धम्की, पैसाको लेनदेनका माध्यमबाट घटनालाई ढाकछोप गर्ने अपराधिक मनोबृत्तिले प्रोत्साहन पाएको छ । जसले गर्दा घटनामा कमी नआएको बुझिन्छ । समाजमा ठूलाबडा भनाउदा र कतिपय घटनामा प्रहरी समेतले अपराधी लाई कानूनी दायरामा ल्याउने भन्दा पनि घटनालाई गुपचुप राख्ने र जघन्य फौजदारी अपराधलाई पनि पैसामा मिलाउन खोज्ने प्रबृत्तिले हिंसाले प्रश्रय पाउँदै आएको छ । अपराधिक मनोबृत्तिका मानिसले नैतिकता गुमाउँदै जादा सुन्दै आङ नै जिरिङ हुने खालका घटना घट्न थालेका छन् । यो समग्र नेपालीका लागि लज्जित विषय हो । तसर्थ सर्वप्रथम घरघरमा विवेकशील, व्यावहारिक र नैतिक शिक्षा जरूरी छ र हिंसा रोक्नमा टेवा पु¥याउँछ । साथै महिला हिंसाका घटना न्यूनीकरणका लागि कडा नीति, नियम र कानुनको उत्तिकै खाँचो छ । अनिमात्र हिंसाको जड हराउँदै जाने हो कि ?